آیا بقعه «سید رکن الدین» از حصار داربست‌ها رها می‌شود؟

میراث فرهنگی یزد وعده‌ی اتمام عملیات مرمت بقعه تاریخی «سید رکن الدین» در بافت جهانی شهر یزد را تا پایان سال گذشته داده بود ولی انگار داستان 10 ساله مرمت این بنا تمامی ندارد و قرار است همچنان این بنا در حصار داربست‌ها باقی بماند.

به گزارش ایسنا – منطقه یزد، داربست‌هایی که شاید یک دهه از نصب آنها در بقعه «سید رکن الدین» می‌گذرد، مدام این سوال را در ذهن بازیدکنندگان، زائران و حتی خادمان و هیات امنای این بقعه ایجاد می‌شود که مرمت این بنای تاریخی بالاخره چه موقع پایان خواهد یافت؟

مرقد تاریخی امام‌زاده «سید رکن الدین» که گویا از نوادگان حضرت امام صادق(ع) نیز بوده در سال 725 هجری قمری توسط بانی آن که از قاضی‌القضات و علمای برجسته این دیار بود، با کاربری مدرسه رکنیه بنا شد.

این بقعه که تنها بخش باقی‌مانده از مجموعه تاریخی و بسیار غنی رکنیه شامل مدرسه، رصدخانه، کتابخانه، مسجد، بیت‌الادویه، دارالشفا و خانقاه است، امروزه به نام بقعه‌ «سید رکن‌الدین» در یزد شناخته می‌شود که یکی از بناهای شاخص تاریخ «سید رکن‌الدین ابوالمکارم محمد قاضی حسینی یزدی» فرزند «قوام‌الدین محمد بن نظام» از سادات شهر یزد به شمار می‌آید. 

بنابر نوشته‌های تاریخی، وی در سال ۷۳۲ هجری قمری از دنیا رفته و در مدرسه‌ رکنیه به خاک سپرده شده است، همان گونه که در آن دوران مرسوم بود که اغلب بانیان در بناهای خود که صاحب گنبدی نیز بود به خاک سپرده شوند.

این بقعه که در کنار مسجد جامع کبیر یزد واقع شده، نه تنها میزبان گردشگران داخلی و خارجی است بلکه به صورت هفتگی نیز هر چهارشنبه پذیرای بانوان یزدی در مراسم‌های مذهبی است.

البته اهمیت و شاخص بودن این بنا باعث شد تا در سال 1386 مرمت آن در دستور کار میراث فرهنگی وقت قرار گیرد ولی بنا به دلایلی تاکنون وعده‌های مسئولان برای مرمت این بنا به طور کامل محقق نشده و زمان اتمام این طرح نیز نامشخص و در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.

مزاحمت داربست‌ها برای بازدیدکنندگان 

«مجید علومی» ناظر مرمت بقعه تاریخی امامزاده «سید رکن الدین» در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایسنا – منطقه یزد، در این باره اظهار می‌کند: طرح مرمت این بنای تاریخی یکی از طرح‌های سنگین مرمتی حتی در سطح کشور محسوب می‌شود که در اولین گام نسبت به طراحی و ایجاد داربست برای این عملیات مرمتی با جذب اعتبارات مورد نظر اقدام کردیم.

وی با بیان این که این داربست هیچ مزاحمتی برای مردم و گردشگران ندارد، می‌گوید: برپایی طولانی‌مدت  چنین داربست‌هایی در بناهای تاریخی با قدمت و ارزش تاریخی، امری کاملاً طبیعی است چرا که برخی طرح‌های مرمتی بناهای تاریخی پیچیده و زمانبر است و مختص یک دو بنای تاریخی در کشورمان نیز نمی‌شود.

وی در همین رابطه داربست‌های بنای تخت سلیمان که حدود 30 سال نیز برقرار بود اشاره و اضافه می‌کند: البته باید یادآور شد که تاکنون نیز داربست‌های این بناها، مشکل و مزاحمتی را برای مردم و بازدیدکنندگان به وجود نیاورده است. 

این مسئول همچنین متذکر شد: جمع‌آوری داربست‌های این بنا همچون ایجاد و طراحی آن، هزینه هنگفتی را به دنبال خواهد داشت که شاید از هزینه نصب آنها نیز بیشتر باشد و از طرفی این اقدام می‌تواند موجب آسیب به بنا و تزئینات آن شود.

علومی در ادامه ترمیم بناهایی تاریخی چون بقعه «سید رکن الدین» را نیازمند تخصیص اعتباراتی گسترده می‌خواند و می‌گوید: با اعتبارات ناچیز و خرد خرد، طرح‌های سنگینی چون طرح مذکور به راحتی و در زمانی اندک، پیشروی چندانی نخواهد داشت. 

وی معتقد است که در صورت تخصیص اعتبار کافی، لازم و البته به صورت یکجا، می‌توان این بنا را ظرف مدت کمتر از یک سال به پایان رساند.

مدیر پایگاه تاریخی باغ جهانی دولت آباد یزد با تاکید بر این که مرمت تزئینات به ویژه تزئینات داخل بقعه «سید رکن الدین» به تخصص زیادی نیاز دارد، می‌گوید: تزئینات این بناها باید در هر یک سانتی‌متر و به صورت حرفه‌ای و تخصصی، استحکام‌بخشی و مرمت شود تا به اصل بنا و تزئینات لطمه‌ای وارد نشود لذا علاوه بر استفاده از  از پیمانکاران با سابقه و مجرب در این حوزه، با دانشگاه‌های خبره کشور در زمینه مرمت تزئینات نیز تفاهم‌نامه منعقد کرده‌ایم.

نبود اعتبارات و تعدد بناهای تاریخی

«سید مطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد به دنبال مضوعات مطرح شده در مورد تخصیص اعتبار مکفی و مورد نیاز جهت تکمیل طرح مرمت بقعه سید رکن الدین به خبرنگار ایسنا – منطقه یزد می‌گوید: در حال حاضر هنوز اعتباری برای بناهای تاریخی استان اختصاص داده نشده و از طرفی نیز تعدد این بناها، مرمت آن‌ها را نیازمند اولویت‌بندی کرده است. 

وی اضافه می‌کند: شهر جهانی یزد با در نظر گرفتن بافت تاریخی و جهانی آن، دارای بیش از 200 هزار اثر تاریخی و بیش از 2000 بنا و اثر تاریخی ثبت شده است که این امر آن‌ها را براساس نیاز بیشتر هر بنا به اعتبار اولویت‌بندی کرده و این در حالی است که همانطور که قبلاً نیز گفته شد هنوز تخصیی در این رابطه نداشته‌ایم.

مدیر کل میراث فرهنگی استان در پایان با بیان این که بناهای زیادی در یزد نیازمند مرمت و بازسازی هستند، می‌گوید: امیدوار هستیم با مشارکت بخش خصوصی بتوانیم بخش زیادی از این بناها را مرمت، بازسازی و بازپیرایی کنیم.

منبع